Бид цэцэрлэгийн боловсролоос эхлээд л мод байгаль орчинд ямар ач тустайг заалгасаар ирсэн. Мод агаарыг цэвэршүүлж, хөрсийг үр жил шимтэй байлгаж, газрын гүний усыг татаж, олон зүйлийн амьтны амьдрах орон болдог гээд тоолж барамгүй олон үүрэгтэй. Хүн бүр үүнийг мэддэг хэр нь өнөөдөр Монгол орны нийт газар нутгийн 76 хувь нь цөлжиж, нийслэл хотод маань мод, ногоон байгууламж маш ихээр дутагдаж байна. Иймээс мод тарих нь газрын доройтол, агаар, хөрс, дуу чимээний бохирдол гээд бидний эрүүл, аюулгүй амьдралд тулгараад буй олон асуудлуудын хамгийн энгийн бөгөөд цогц шийдэл юм.


Модыг суулгаснаас хойш ХАМГИЙН БАГАДАА НЭГ ЖИЛ идэвхтэй арчлах ёстой

Ногоон хот бүтээх нь - Амьдарч буй орчноо гэрэлтүүлье

Монгол залуус мод тарих үрт бөмбөлгийн технологийг боловсруулжээ

Мод тарих гарын авлага

Өрх бүр хашаандаа, гэр бүлээрээ мод тарьцгаая

Дэлхийн улс орнуудын мод тарих туршлага + “Тэрбум мод” аян

Бид цэцэрлэгийн боловсролоос эхлээд л мод байгаль орчинд ямар ач тустайг заалгасаар ирсэн. Мод агаарыг цэвэршүүлж, хөрсийг үр жил шимтэй байлгаж, газрын гүний усыг татаж, олон зүйлийн амьтны амьдрах орон болдог гээд тоолж барамгүй олон үүрэгтэй. Хүн бүр үүнийг мэддэг хэр нь өнөөдөр Монгол орны нийт газар нутгийн 76 хувь нь цөлжиж, нийслэл хотод маань мод, ногоон байгууламж маш ихээр дутагдаж байна. Иймээс мод тарих нь газрын доройтол, агаар, хөрс, дуу чимээний бохирдол гээд бидний эрүүл, аюулгүй амьдралд тулгараад буй олон асуудлуудын хамгийн энгийн бөгөөд цогц шийдэл юм.

The best time to plant trees is from April 15 to May 25 in the spring season and from September 20 to October 10 in the fall season. It&#8217;s worth noting that trees planted during the autumn season tend to have a higher chance of success and viability.
Growing environment:
The most important factor to consider when planting and growing trees is the <a href="https://www.mnb.mn/i/257761">soil</a>. For most trees, a soil mix of 50 percent black soil, 30 percent sand, and 20 percent compost should be prepared, but this varies depending on the type and species of tree. <a href="https://reddplus.mn/mon/wp-content/uploads/2018/04/UN-REDD-Taniltsuulga-reduced.pdf">In addition</a>, some species of trees need sunlight, while others, on the contrary, grow well in the shade. It is important to exercise caution when planting trees in close proximity to paved roads and structures. For example, it is advisable to avoid planting trees like spruce, larch, and pine within a distance of 5 meters from fences and houses. Similarly, shrubs such as sea buckthorn and bird-cherry tree should be kept at a minimum distance of 3 meters when planting. It is important to take into consideration that a tree planted in close proximity to a window could eventually block sunlight as it grows over the years.
When it comes to tree planting, it is advisable to follow a specific order. <a href="https://eagle.mn/r/86069">This includes</a>:
<img class="alignleft wp-image-3888 size-full" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture6-e1688106267956.png" alt="" width="313" height="570" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture6-e1688106267956.png 313w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture6-e1688106267956-198x360.png 198w" sizes="(max-width: 313px) 100vw, 313px" />
<ol>
<li> Excavating the soil and preparing the hole for planting trees</li>
</ol>
During the preparation of a tree hole, it is recommended to dig a hole with a width ranging between 70cm and 90cm, and a depth ranging from 50cm to 80cm. It is important not to use old cuttings if possible. This is because aged, contaminated, nutrient-depleted, and impaired soil lacks the capacity to provide adequate nourishment for the healthy growth and reproduction of new seedlings. Therefore, it is necessary to gather essential materials and tools for tree planting, including well-aged black soil, sand, and composted organic matter (commonly referred to as blue manure) that has undergone a maturation period of 2-3 years. Additionally, gathering necessary tools such as shovels, spades, sacks, buckets, and ensuring a water source for tree irrigation is crucial.
<ol start="2">
<li> Plant a tree</li>
</ol>
Position the tree&#8217;s roots at the center of the soil that has been prepared for the planting hole, subsequently covering them with soil. Firmly compact the soil by treading on it, ensuring that there are no air, and firmly seal the area. The roots of the planted tree should be straight without benting, and the tip of the root should be points downwards. It is important to avoid planting seedlings and saplings too deeply within the bottom of the prepared hole. The trunk (neck) of the tree should be positioned approximately 10-15 cm below the level of the hole&#8217;s edge.
<ol start="3">
<li> Water or hydrate the tree</li>
</ol>
The most important thing in growing trees and shrubs is irrigation. There are methods such as watering with a bucket, watering with a box, watering with a pot, etc. On the day of planting, it is necessary to provide the tree with approximately 50-60 liters of water, while bushes typically require 20-30 liters of water for adequate hydration. Irrigation should be carried out in the morning and evening, ensuring that excessive water pressure is avoided around the stem of the newly planted tree. It is recommended to irrigate the tree gently, directing the water flow along the inner wall of the planting hole.
<ol start="4">
<li> Spacing between trees</li>
</ol>
Due to the varying characteristics of each tree species, the recommended average spacing between trees typically ranges from 1 to 1.5 meters. Taking into account the commonly found tree species in our country that exhibit good growth capabilities:
<ul>
<li style="font-weight: 400;"><a href="https://reddplus.mn/mon/wp-content/uploads/2018/04/UN-REDD-Taniltsuulga-reduced.pdf">Poplar</a>. Plant the prepared tree saplings or branches using a spade or kolesov stake, ensuring a spacing of 30 cm between each individual plant and 40 cm between rows.</li>
<li style="font-weight: 400;"><a href="https://monroe.cce.cornell.edu/environment/forestry/christmas-tree-farming">Spruce.</a> It should be planted at a distance of 1.5 &#8211; 2.5 meters.</li>
<li style="font-weight: 400;">Larch</li>
<li style="font-weight: 400;">Pine</li>
</ul>

Мод тарих хамгийн тохиромжтой хугацаа нь хаврын улиралд дөрөвдүгээр сарын 15-наас тавдугаар сарын 25, намрын улиралд есдүгээр сарын 20-ноос аравдугаар 10-ны хооронд байдаг. Нэг зүйлийг сануулахад намар тарьсан мод нь амьдрах чадварын хувьд илүү байдаг.
Ургах орчин:
Мод тарьж, ургуулахад хамгийн чухал зүйл нь <a href="https://www.mnb.mn/i/257761">хөрс</a>. Ихэнх моддын хувьд хөрсөө 50 хувь хар шороо, 30 хувь элс, 20 хувь нь бордоо байхаар хольж бэлтгэх хэрэгтэй боловч модны төрөл, зүйлээс шалтгаалан энэ нь харилцан адилгүй байдаг. 
Мөн үүнээс гадна <a href="https://reddplus.mn/mon/wp-content/uploads/2018/04/UN-REDD-Taniltsuulga-reduced.pdf">зарим зүйлийн модонд</a> нарны гэрэл шаардлагатай байхад зарим нь эсрэгээрээ сүүдэр газарт сайн ургана. Цементлэсэн зам, барилга байшинтай хэт ойр тарьж болохгүйг анхаарах хэрэгтэй. Тухайлбал, гацуур, шинэс, нарс зэрэг модыг хашаа, байшингаас 5 метрээс дотогш, чацаргана, монос зэрэг сөөгийг 3 метрээс дотогш тарихгүй байвал зохино. Цонхны ойр тарьсан мод хэдэн жилийн дараа нар халхлах магадлалтайг бодолцох хэрэгтэй.
Модыг тарихдаа дараах дарааллын дагуу тарина.<a href="https://eagle.mn/r/86069"> Үүнд:</a>
<img class="alignleft wp-image-3888 size-full" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture6-e1688106267956.png" alt="" width="313" height="570" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture6-e1688106267956.png 313w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture6-e1688106267956-198x360.png 198w" sizes="(max-width: 313px) 100vw, 313px" />
<ol>
<li>Модны тарих нүхыг ухах, бэлдэх</li>
</ol>
Модны нүхийг ухаж бэлтгэхдээ нүхний хэмжээг 70см-90см голчтой, 50см-80см гүнтэй нүхийг ухаж бэлтгэнэ. Хуучин шороог болж өгвөл хэрэглэхгүй байх нь чухал. Учир нь хуучин бохир, үржил шимгүй, бүтцээ алдсан шороо, хөрсний үүрэг гүйцэтгэж шинэ суулгацыг цааш ургаж төлжихөд хангалттай шим тэжээл өгч чаддаггүй байна. Иймд мод тарихад хэрэглэгдэх хар шороо, элс, 2-3 жил өнжсөн хөх бууц зэргийг бэлтгэх, мод тарих хүрз, жоотуу, шуудай, хувин зэрэг багаж хэрэгсэл, мод услах ус зэргээ бэлдсэн байх шаардлагатай.
2. Модыг суулгах
Мод тарих нүхэндээ бэлдсэн хөрсний гол хэсэгт модныхоо үндсийг тараан байрлуулж, шороогоор хучиж, гишиглэн шороог нягтруулж, агаар орохгүйгээр чигжиж өгнө. Тарьсан модны үндэс нугалараагүй шулуун, үндэсний үзүүр доош чиглэсэн байх ёстой. Тарьц, суулгацыг нүхний ёроолд хэтэрхий гүн суулгаж болохгүй. Модны үндэсний хүзүү нүхний ирмэгийн төвшнөөс 10-15 см доор байрлах нь зөв.
3. Модыг услах
Мод, сөөгийг ургуулахад хамгийн чухал зүйл бол усалгаа юм. Шанагаар услах, хайрцаглах аргаар услах,тогоогоор услах гэх мэтийн аргууд бий. Модыг тарьсан өдөртөө 50-60 литр, сөөгийг 20-30 литр усаар заавал услах шаардлагатай.
Усалгааг өглөө, орой хийдэг. Анх суулгасан модны иш орчим хэт даралттай усаар усалж болохгүй. Усалгааг нүхний дотор талын ханыг дагуулан зөөлөн услах хэрэгтэй.
<ol start="4">
<li> Мод хоорондын зай</li>
</ol>
Мод бүр харилцан адилгүй шинж чанартай бөгөөд дунджаар мод хоорондын зай нь 1-1.5 метрийн зайтай байрлана. Манай оронд нийтлэг байдаг, ургах чадвар сайтай моднуудыг тус бүрт нь авч үзвэл:
<ul>
<li style="font-weight: 400;"><a href="https://reddplus.mn/mon/wp-content/uploads/2018/04/UN-REDD-Taniltsuulga-reduced.pdf">Улиас</a>. Бэлтгэсэн мөчрөө өөр хооронд нь 30 см, эгнээ хооронд нь 40 см-ийн зайтайгаар хүрз эсвэл колесовын царилаар суулгана.</li>
<li style="font-weight: 400;"><a href="https://monroe.cce.cornell.edu/environment/forestry/christmas-tree-farming">Гацуур.</a> 1.5 &#8211; 2.5 метрийн зайд таривал зохино.</li>
<li style="font-weight: 400;">Шинэс</li>
<li style="font-weight: 400;">Нарс</li>
</ul>

What are the methods and appropriate timing for tree planting?

Хэрхэн, хэзээ мод тарих вэ?

Most of Mongolia&#8217;s forest reserves are in the northern half &#8211; high mountains and forest steppes, where cedar, pine, larch, birch, hemlock, poplar, elm and willow are scattered, while the remaining small percentage of which, elms, willows, juniper, poplars, sycamores, willows, sycamores, and sycamores are widespread in the south or barren steppes. Therefore, it is crucial plant right tree species suitable for the specific nature of the region.
<img class="aligncenter wp-image-3883 size-full" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture1-1.png" alt="" width="624" height="273" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture1-1.png 624w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture1-1-360x158.png 360w" sizes="(max-width: 624px) 100vw, 624px" />
Considering the characteristics of the soil and environmental pollution of Ulaanbaatar city, it is suitable to plant coniferous trees (spruce, larch) cause their viability is higher. But pine trees are prone to air pollution, more specifically ozone weakens the immune systems of ponderosa and jeffrey pines, and leave them susceptible to all sorts of issues.
Also, depending on where the seedlings come from, the viability of the tree varies. For example, since the forests reserve of our country are a continuation of the great Siberian taiga, it is advisable to plant seedlings from Tuva, Irkutsk, and Ulaan-Ud. On the other hand, seedlings brought from the south are less viable in the conditions of Ulaanbaatar city.
If you are planning to plant a tree in your garden or in your yard, it is a best to choose from shrubs such as maple, lilac, larch, elm, yellow acacia, spruce, poplar, willow, etc. If you want to plant the right tree for your desired area and grow it in the long term, you should consult a expert and plant it according to the standards. A lack of knowledge about trees can lead to problems such as planting the wrong trees and bushes under a window, which after a few years will block the sunlight coming in through the windows and cause problems such as the roots affecting the foundation of the house.
Planting trees in your back yard of home in the ger district is different from planting trees in your summerhouse yard. It is suitable to plant seedlings that do not require much soil fertility, such as poplar and willow, in the yard of ger district home, and in the summerhouse yard, you can plant colorful and high-maintenance seedlings such as black alder tree.
<img class="alignnone wp-image-3884 size-full" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture2-1.png" alt="" width="474" height="538" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture2-1.png 474w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture2-1-317x360.png 317w" sizes="(max-width: 474px) 100vw, 474px" />

Монгол орны ойн сангийн дийлэнх хэсэг нь хойд хагаст- өндөр уул ба ойт хээрийн бүсэд байдаг ба энд хуш, нарс, шинэс, хус, улиангар, улиас, хайлаас, бургас тархсан байдаг бол үлдсэн багахан хувь нь өмнөд буюу хуурай хээр, цөлөрхөг хээрийн бүсэд заг, хайлаас, бургас, жигд, тоорой, улиангар, сухай, бургас, буйлс, харгана тархсан байдаг. Иймд мод,сөөг тарихдаа тухайн байгалийн бүс, бүслүүрийн онцлогт тохирсон модны төрөл зүйлийг сонгож тарьвал зохистой.
<img class="aligncenter wp-image-3883 size-full" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture1-1.png" alt="" width="624" height="273" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture1-1.png 624w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture1-1-360x158.png 360w" sizes="(max-width: 624px) 100vw, 624px" />
Улаанбаатар хотын хөрсний онцлог, орчны бохирдлыг харгалзан үзвэл шилмүүст мод /гацуур, шинэс, нарс/ тарих нь тохиромжтой ба амьдрах чадвар нь илүү байдаг байна.
Харин нарс нь агаарын бохирдолд өртөмтгий учир нахиан дээр нь тортог унахаар үхдэг. 
Мөн үр суулгац нь хаанаас ирснээс шалтгаалж тухайн модны амьдрах чадвар хамаардаг байна. Жишээлбэл, манай орны ой мод нь Сибирийн их тайгын үргэлжлэл учраас хойд зүгээс авчирсан үр тарьц нь ургахад тааламжтай байдаг тул Тува, Эрхүү, Улаан-Үдээс суулгац авах нь зүйтэй байдаг байна. Харин урд хөршөөс авчирсан үр суулгац нь Улаанбаатар хотын нөхцөлд амьдрах чадвар сул байдаг байна.
Хэрэв та өөрийнхөө гэрийн гадна, хашаандаа мод тарихаар шийдсэн бол тухайн тарих газрынхаа зай, онцлогт тохируулан агч, голт бор, шинэс, хайлаас, шар хуайс, гацуур, улиас, бургас гэх мэт бутлаг модноос сонгох нь зүйтэй. Та хэрэв эхнээс нь зөв модоо сонгож урт хугацаанд зөв зохион байгуулалттай тарих хүсэлтэй байгаа бол мэргэжлийн хүнээс зөвлөгөө авч, хамтран сонгож стандартын дагуу тарих хэрэгтэй. Модны талаар хангалттай ойлголтгүйгээс мод, бутыг буруу тарих асуудал үүсэх бөгөөд жижиг үрсэлгээг цонхны дор тарьдаг ба энэ нь хэдэн жилийн дараа томрон цонхоор орж ирэх нарны гэрлийг хааж, үндэс нь байшингийн суурьт нөлөөлөх зэрэг асуудлууд үүсдэг байна.
Гэр хорооллын хашаа, зуслангийн хашаа нь мөн өөр өөр байдаг. Гэр хорооллын хашаанд улиас, бургас зэрэг хөрсний үржил шим нэг их шаардлагагүй суулгац тарьвал зүгээр бол зуслангийн хашаанд монос, буйлс зэрэг өнгө үзэмжтэй, арчилгаа их шаарддаг суулгацуудыг тарих боломжтой.
<img class="alignnone wp-image-3884 size-full" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture2-1.png" alt="" width="474" height="538" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture2-1.png 474w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture2-1-317x360.png 317w" sizes="(max-width: 474px) 100vw, 474px" />
&nbsp;

What kind of trees are suitable in Mongolia?

Монгол оронд ямар төрлийн мод тарих нь зохистой вэ?

Planting a tree is not the name of digging a plant, filling a hole with water and throwing it away. The subsequent growth and well-being of a newly planted tree largely depend on the care provided after the initial planting process. Furthermore, the care required for trees may vary depending on their specific characteristics and individual needs. However, if you are going to plant trees in a public land as an organization or community, we recommend that you learn it very carefully and seek help from professionals in terms of further maintenance. Tree care encompasses a variety of methods to ensure the health and well-being of trees. These methods include:
<ul>
<li style="font-weight: 400;">In order to protect the buds of trees planted during the autumn season, it is important to provide protection against dust and freezing temperatures.</li>
<li style="font-weight: 400;">Regular watering: Water the tree once every 5 days in spring and once every 2-3 days in summer until the pot is full. During autumn, it is advisable to thoroughly water the trees by irrigating until the water fills the pot or container completely, ensuring that the water adequately saturates the soil. Subsequently, as winter arrives and the ground freezes, the trees should be prepared for the dormant period. After 3 years, the roots reach the ground water, so there is no need for further maintenance.</li>
<li style="font-weight: 400;">Regularly removing weeds from the surrounding area and consistently fertilizing the soil are important practices to maintain when caring for trees.</li>
<li style="font-weight: 400;">More information can be obtained from the guide issued by the Ministry of Environment and Tourism for the &#8220;<a href="https://reddplus.mn/mon/wp-content/uploads/2018/04/UN-REDD-Taniltsuulga-reduced.pdf">Planting trees campaign</a>&#8220;.</li>
</ul>
The Urban Development Department is responsible for the care of only <a href="https://ikon.mn/opinion/1ow7">27</a> percent of the trees planted in public areas at present. Therefore, although it is laudable to take the initiative to plant trees, we must not forget that it is important to take care of them and plant long-lived trees.

Мод тарих нь газар ухаж суулгацаа хийгээд, нүхэндээ ус дүүргээд хаяад явахын нэр огтхон ч биш. Учир нь шинэ тарьсан мод хэр сайн ургах нь суулгасны дараах арчилгаанаас ихээхэн хамаардаг. Түүнээс гадна модноосоо шалтгаалан арчилгаа нь өөр өөр байна. Харин байгууллага, хамт олноороо нийтийн эзэмшлийн газарт очин мод тарьж байгаа бол маш сайн судалж, цаашид арчлах тал дээр мэргэжлийн хүмүүсээс тусламж авахыг зөвлөе. Мод арчлах аргуудаас дурьдвал:
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Намрын улиралд суулгасан модны нахиаг тоос тортог болон хөлдөхөөс хамгаалах.</li>
<li style="font-weight: 400;">Тогтмол услах: Модыг хаврын улиралд 5 хоногт нэг удаа, зуны улиралд 2-3 хоногт нэг удаа тогоог дүүртэл усална. Намрын улиралд цэнэг усалгаа буюу ус хөрсөнд нэвчихгүй болтол тогоог дүүртэл услаад хөлдсөн чигээр нь өвөлжүүлнэ. 3 жилийн дараагаас үндэс нь гүний усанд хүрдэг учраас цаашид арчлах шаардлагагүй болно.</li>
<li style="font-weight: 400;">Ойр орчмын хог ургамлыг устгаж, хөрсийг тогтмол сийрүүлж байх хэрэгтэй.</li>
<li style="font-weight: 400;">Дэлгэрэнгүй мэдээллийг Байгаль Орчин, Аялал Жуулчлалын Яамнаас “Бүх нийтээр мод тарих аян”-д зориулан гаргасан<a href="https://reddplus.mn/mon/wp-content/uploads/2018/04/UN-REDD-Taniltsuulga-reduced.pdf"> гарын авлагаас</a> авах боломжтой. </li>
</ul>
Одоогоор нийтийн эзэмшлийн газар тарьсан моддын <a href="https://ikon.mn/opinion/1ow7">27</a> хувийг л хот тохижилтын газраас арчилж байна. Иймд мод тарих санаачлага гаргаж байгаа нь магтууштай хэдий ч түүнийгээ арчилж удаан настай мод тарих нь чухал гэдгийг мартаж болохгүй.

How to care for trees?

Мод хэрхэн арчлах вэ?

In addition to the national program aimed at planting a billion trees, both enterprises and individuals have increasingly embraced the practice of tree planting, demonstrating heightened concern for environmental issues.
<ol>
<li> “One Billion Trees” national campaign </li>
</ol>
The Billion Tree Planting campaign, currently being actively implemented in Mongolia, aims to plant and sustain one billion trees by 2030. This initiative aims to raise the forest coverage to 9.0%, combat desertification and land degradation, enhance water resources, mitigate climate change, and expedite the resurgence of green development. In the autumn and spring seasons of 2021-2022, the capital and 21 provinces collectively planted a total of 3.8 million trees, while large mining enterprises contributed to the nationwide planting effort by planting 3.4 million trees. As per the records in the Billion Trees National campaign <a href="https://terbummod.mn/">database</a>, a projected total of 10.2 million trees will have been planted across the country by October 2022, with a grand total of 2,200 projects currently underway as part of the program. A total of 1,200 registered enterprises are actively participating in the program, and individuals have the option to register the trees they have planted in the program&#8217;s <a href="https://terbummod.mn/addIndividual">database</a>.
<img class="size-medium wp-image-3886 aligncenter" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture4-360x240.png" alt="" width="360" height="240" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture4-360x240.png 360w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture4.png 624w" sizes="(max-width: 360px) 100vw, 360px" />
Photo taken by  <a href="https://www.montsame.mn/mn/read/293228">https://www.montsame.mn/mn/read/293228</a>
2. Shambala 2056
The significance of the <a href="https://unread.today/c/shambala-artandtech">Shambhala 2056</a> project and its associated event lies in the pursuit of innovative solutions to address pressing environmental issues. The project has outlined its vision until 2056, focusing on three primary objectives: leveraging modern advancements to preserve Mongolian heritage, rejuvenating desert regions, and safeguarding terrestrial ecosystems. The project team planned to plant 350,000 trees on 50 hectares of land in 35 years.
<img class="size-medium wp-image-3887 aligncenter" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture5-360x203.png" alt="" width="360" height="203" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture5-360x203.png 360w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture5.png 624w" sizes="(max-width: 360px) 100vw, 360px" />
<a href="https://unread.today/c/shambala-artandtech">6 things to note about Shambhala 2056</a>: Art and Technology Nomad Forum
3. <a href="https://erdenettoday.mn/art/5182">The Erdenet mining corporation’s 100 million tree planting project.</a>

Монгол улсын хэмжээнд хэрэгждэг хэд хэдэн төсөл хөтөлбөрүүдийн талаар та бүхэндээ товчхон дурьдвал Тэрбум мод тарих үндэсний хөтөлбөрөөс гадна аж ахуй нэгж, хувь хүмүүс хүрээлэн буй орчныхоо асуудалд анхаарч мод тарих үзэгдэл ихэссэн. 
<ol>
<li> Тэрбум мод тарих үндэсний хөтөлбөр  </li>
</ol>
Монгол оронд идэвхитэй хэрэгжиж буй тэрбум мод тарих хөтөлбөр нь 2030 он гэхэд нэг тэрбумыг тарьж, арчилж ургуулснаар ойн санг 9.0% хүргэж, цөлжилт, газрын доройтлыг бууруулан, усны нөөцийг нэмэгдүүлж, уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулж, ногоон хөгжлийн сэргэлтийг эрчимжүүлэх зорилгтой энэхүү хөтөлбөр хэрэгжиж байна. 2021-2022 оны намар хаврын улиралд нийслэл болоод 21 аймаг нийт 3.8 сая, уул уурхайн томоохон аж ахуйн нэгжүүд 3.4 сая ширхэг модыг тарьж улсын хэмжээнд нийт сүүлийн байдлаар 2022 оны 10-р сар гэхэд тэрбум мод үндэсний хөтөлбөрийн мэдээллийн<a href="https://terbummod.mn/"> сангийн</a> дагуу 10.2 сая модыг улс даяар тарьж, хөтөлбөрийн хэмжээнд нийт 2200 төсөл хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлж байна. Хөтөлбөрийн хэмжээнд бүртгэлтэй 1200 аж ахуйн нэгждүүд оролцдог бол хувь хүн өөрийн тарьсан модыг хөтөлбөрийн мэдээллийн<a href="https://terbummod.mn/addIndividual"> санд</a> бүртгүүлж болох аж.  
<img class="size-medium wp-image-3886 aligncenter" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture4-360x240.png" alt="" width="360" height="240" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture4-360x240.png 360w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture4.png 624w" sizes="(max-width: 360px) 100vw, 360px" />
Зургийн <a href="https://www.montsame.mn/mn/read/293228">эх сурвалж</a>
2. Шамбала 2056
“<a href="https://unread.today/c/shambala-artandtech">Шамбала 2056</a>” төсөл хийгээд тус арга хэмжээний ач холбогдол нь хүрээлэн буй орчны хурцадсан асуудлуудыг инновац шинэчлэлийн замаар шийдэх гарцыг эрэлхийлж, хамтаар бүтээхэд орших бөгөөд монгол өв уламжлалыг өнөө цагийн өндөр дэвшилтэт ололтуудыг ашиглан олонд таниулах, цөлжсөн бүс нутгуудад нөхөн сэргээлт хийх, хуурай газрын экосистемийг хамгаалах гэсэн үндсэн гурван зорилтын дагуу 2056 он хүртэлх алсын хараагаа тодорхойлсон гэх. Төслийн багийнхан 35 жилд 50 га газарт 350,000 мод тарихаар төлөвлөсөн.<img class="size-medium wp-image-3887 aligncenter" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture5-360x203.png" alt="" width="360" height="203" srcset="http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture5-360x203.png 360w, http://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2023/06/Picture5.png 624w" sizes="(max-width: 360px) 100vw, 360px" />
&#8220;<a href="https://unread.today/c/shambala-artandtech">Шамбала 2056: Урлаг ба технологи нүүдэлчдийн форум</a>&#8221; арга хэмжээний тухайд онцлох 6 зүйл
3. <a href="https://erdenettoday.mn/art/5182">Эрдэнэт үйлдвэрийн 100 сая мод тарих төсөл</a>

Information on campaigns and projects implemented throughout Mongolia that you can participate in

Таны оролцож болох Монгол орон даяар хэрэгжүүлж буй аян, төслүүдийн мэдээлэл

<ul>
<li style="font-weight: 400;">One hectare of forest area absorbs approximately 8 kg of carbon dioxide emitted by around 180 people within one hour.</li>
<li style="font-weight: 400;">Every year, we cut down 15 billion trees while planting only 5 billion, resulting in the destruction of a forest equivalent to the size of a football field every second.</li>
<li style="font-weight: 400;">In 2019, Ethiopia achieved a remarkable feat by planting over 350 million trees within a span of 12 hours, surpassing India&#8217;s previous record of 50 million trees planted in 2016.</li>
<li style="font-weight: 400;">Since 2010, the second Saturday of May and October each year has been designated as National Tree Planting Day.</li>
<li style="font-weight: 400;">There are a total of 60,000 tree species, with Brazil, Colombia, and Indonesia boasting the highest number of native tree species.</li>
<li style="font-weight: 400;">In terms of tree density per square meter, Sweden leads with 70,000 trees, followed by China with 14,853 trees, South Sudan with 43,102 trees, Mongolia with <a href="https://ourworldindata.org/grapher/number-of-trees-per-km">4,733 trees</a>, and Saudi Arabia with only 1 tree per square meter.</li>
<li style="font-weight: 400;">Trees can reduce the detrimental effects of UV rays by up to 50%, highlighting the significance of planting trees around playgrounds and schools where children spend a substantial amount of their time.</li>
<li style="font-weight: 400;">Justin Timberlake plant trees in urban areas as part of his efforts to diminish the carbon footprint associated with his concerts.</li>
<li style="font-weight: 400;">The Amazon rainforest accounts for over 20% of the world&#8217;s oxygen production.</li>
<li style="font-weight: 400;">In 1997, New York City purchased the forest and green space surrounding the reservoir for $1.5 billion to safeguard the watershed responsible for providing the city with fresh drinking water. As a result, New York City has become one of the cities renowned for having some of the cleanest drinking water in the world..</li>
<li style="font-weight: 400;">Strategically planted trees around buildings can decrease the demand for ventilation by approximately 30% and lead to energy savings of 20-50% in heating requirements.</li>
<li style="font-weight: 400;">It has been estimated that if deforestation continues at this rate, the jungle will disappear in <a href="https://earthobservatory.nasa.gov/ContentFeature/Deforestation/tropical_deforestation_2001.pdf">100 years</a>.</li>
<li style="font-weight: 400;">According to the World Economic Forum, <a href="https://www.weforum.org/agenda/2020/03/biodiversity-loss-is-hurting-our-ability-to-prepare-for-pandemics/">about 31%</a> of recent diseases are caused by deforestation.</li>
</ul>

<ul>
<li>1 га ойн талбай 1 цагийн дотор ойролцоогоор 8кг буюу 180 орчим хүний ялгаруулсан нүүрсхүчлийн хийг өөртөө шингээн авдаг.</li>
<li>Бид жил бүр 15 тэрбум мод тайрч, 5 тэрбумыг тарьдаг. Энэ нь секунд бүрд нэг хөлбөмбөгийн талбайн хэмжээтэй ой мод устаж байна гэсэн үг.</li>
<li>2019 онд Этиоп улс 12 цагийн хугацаанд 350 сая гаруй мод тарьж 2016 онд Энэтхэг улсын тарьсан 50 сая модны рекордыг эвдэж байсан.</li>
<li>2010 оноос эхлэн жил бүрийн 5, 10 дугаар сарын хоёр дахь долоо хоногийн &#8220;Бямба&#8221; гарагийг бүх нийтээр мод тарих үндэсний өдөр болгон зарласан.</li>
<li>Нийт 60,000 модны төрөл байдаг ба Бразил, Колумбиа, Индонези улсад хамгийн олон төрлийн уугуул модны төрлүүд байдаг байна.</li>
<li>Газар нутгийн хэмжээнд нь харьцуулбал Шведэд 1м2 талбайд 70,000 мод, БНХАУ-д 14,853 мод, Өмнөд Судан улсад 43,102 мод, Монгол улсад <a href="https://ourworldindata.org/grapher/number-of-trees-per-km">4,733 мод</a>, Саудын Араб улсад 1 ш мод оногддог байна.</li>
<li>Мод нь хэт ягаан туяаны хоруу нөлөөг 50% хүртэл бууруулдаг.Иймд хүүхдүүдийн ихэнх цагаа өнгөрүүлдэг тоглоомын талбай, сургуулийн эргэн тойронд мод тарих нь чухал нөлөөтэй юм.</li>
<li>Жастин Тимберлейк тоглолт хийснээр үүссэн  нүүрстөрөгчийн ул мөрийг (carbon footprint) нөлөөг арилгахын тулд тус хотуудад мод тарьдаг байна.</li>
<li>Дэлхий дээрх хүчилтөрөгчийн 20 гаруй хувийг Амазоны ширэнгэн ой ялгаруулдаг байна.</li>
<li>1997 онд Нью Иорк хотын захиргаа тус хотын ундны усны цэвэр усаар хангадаг хагалбарыг хамгаалахын тулд уг ай савыг хүрээлсэн ой, ногоон байгууламжийг $1.5 тэрбумаар худалдан авсан. Өдгөө Нью Иорк хот нь дэлхийн хамгийн цэвэр ундны устай хотуудын нэгт ордог байна.</li>
<li>Барилгын эргэн тойронд зөв тарьсан мод нь агааржуулалтын хэрэгцээг 30% бууруулж, халаалтыг 20-50% хэмнэх боломжтой.</li>
<li>Ой мод тайралт энэ хэвээрээ үргэлжилвэл <a href="https://earthobservatory.nasa.gov/ContentFeature/Deforestation/tropical_deforestation_2001.pdf">100 </a>жилийн дараа ширэнгэн устана гэсэн тооцоолол гарсан.</li>
<li>Дэлхийн эдийн засгийн форумын мэдээлснээр сүүлийн үед гарч байгаа өвчлөлийн <a href="https://www.weforum.org/agenda/2020/03/biodiversity-loss-is-hurting-our-ability-to-prepare-for-pandemics/">31 орчим хувь</a> нь ойн хомсдолоос үүдэлтэй байна.</li>
</ul>

What are some interesting facts about planting trees?

Мод тарихтай холбоотой сонирхолтой баримтууд

Би мод тарьж орчны бохирдлыг бууруулна гэдгээ амлаж байна.

Би Мод тарьцгаая гэж амлаж байна!

Нэмэлт мэдээлэл

Зочлох

Таны оролцоо

Бидний тухай

Холбоо барих

Зочлох

Таны оролцоо

Бидний тухай