2020-2021 оны галлагааны улиралд нийт 786 хүн угаартсан тохиолдол гарсан бол 2021 оны 9 сарын байдлаар 44 хүн угаарын хийнд хордсон. Угаарын хий буюу нүүрсхүчлийн дутуу исэл нь нүүрс, мод зэрэг бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг органик нэгдлүүдийн дутуу шаталт, автомашины болон тамхины утаанаас үүсдэг үхлийн аюултай хий юм. Энэ хий нь нүдэнд харагддаггүй, онцгой үнэргүй ба цусанд орвол эд эсүүдийг хүчилтөрөгчийн дутагдалд ороход хүргэдэг. Иймээс бид ямар эд зүйлсээс угаарын хий ялгарч байдаг тухай, угаарын хийн хордлогын үед илрэх шинж тэмдгүүд, угаартсан үед авах арга хэмжээ, мөн хордсон үед хэрхэн эмчилдэг талаар мэдэж авах нь угаарын хийн хордлогоос урьдчилан сэргийлэхэд туслах юм.
Өөрийгөө болон хайртай хүмүүсээ угаарын хийнээс хамгаална хэмээн амлалт өгөн баталгаажуулах товчийг дарж, бусдыг ч мөн адил амлалт өгөхөд уриалаарай.


МХЕГ-с өгсөн зөвлөмж

Автомашиныхаа утааг багасгацгаая

Хүүхдүүдэд өгөх зөвлөмж

Угаарын хийн хордлого(2015)

Угаарын хийн хордлого биед хэрхэн нөлөөлдөг вэ

Угаарын хий хэмжигч хаанаас авах вэ

Угаарын хий хэмжигч

2020-2021 оны галлагааны улиралд нийт 786 хүн угаартсан тохиолдол гарсан бол 2021 оны 9 сарын байдлаар 44 хүн угаарын хийнд хордсон. Угаарын хий буюу нүүрсхүчлийн дутуу исэл нь нүүрс, мод зэрэг бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг органик нэгдлүүдийн дутуу шаталт, автомашины болон тамхины утаанаас үүсдэг үхлийн аюултай хий юм. Энэ хий нь нүдэнд харагддаггүй, онцгой үнэргүй ба цусанд орвол эд эсүүдийг хүчилтөрөгчийн дутагдалд ороход хүргэдэг. Иймээс бид ямар эд зүйлсээс угаарын хий ялгарч байдаг тухай, угаарын хийн хордлогын үед илрэх шинж тэмдгүүд, угаартсан үед авах арга хэмжээ, мөн хордсон үед хэрхэн эмчилдэг талаар мэдэж авах нь угаарын хийн хордлогоос урьдчилан сэргийлэхэд туслах юм. 
Өөрийгөө болон хайртай хүмүүсээ угаарын хийнээс хамгаална хэмээн амлалт өгөн баталгаажуулах товчийг дарж, бусдыг ч мөн адил амлалт өгөхөд уриалаарай.

When you breathe in carbon monoxide, it enters the bloodstream, drastically reducing the oxygen content, and instead carbon dioxide begins to circulate around the body. As a result, our bodies become deprived of oxygen and get poisoned by carbon monoxide.
Carbon monoxide poisoning is very harmful to the human body and can lead to brain damage, cardiovascular disease and even death. In addition, prolonged exposure to carbon monoxide can make it difficult to think and concentrate, leading to emotional instability. Furthermore, young children, the elderly, people with lung and heart disease, and smokers are more susceptible to carbon monoxide, and it can also harm the fetus in the womb.

Угаарын хийгээр амьсгалсан тохиолдолд угаарын хий цусанд орсноор хүчилтөрөгчийн агууламжийг эрс багасгаж, оронд нь угаарын хий бүхий цус биеэр эргэлдэж эхэлдэг. Ингээд бидний бие хүчилтөрөгчийн дутагдалд орж, угаарын хийн хордлого болдог. How carbon monoxide enters blood 
Угаарын хийн хордлого нь хүний биед маш хортой буюу тархины гэмтэл, зүрх судасны өвчин мөн бүр цаашлаад үхэлд ч хүргэх магадлалтай. Үүнээс гадна угаарын хийгээр удаан хугацаанд амьсгалбал бодох, төвлөрөхөд хүндрэлтэй болж сэтгэл санааны тогтворгүй байдалд ордог. Түүнчлэн угаарын хийд бага насны хүүхдүүд, өндөр настай хүмүүс, уушги, зүрхний өвчтэй болон тамхи татдаг хүмүүс илүү өртөмтгий байдаг ба нүүрстөрөгчийн дутуу исэл нь эхийн хэвлий дэх урагт хор хөнөөл учруулж болзошгүй. 
Бидний хамгийн түгээмэл хэрэглэдэг нүүрс болон сайжируулсан түлшийг шатааж эхлэх үед болон шаталт дуусаж гал бөхөх үед угаарын хий хамгийн их ялгарч байдаг. Энэ үед яндангийн таталт сайн байвал гадаад орчинд цацагдан сарнидаг бөгөөд хэрэв таталт муу байвал зуухны амаар гэр дотроо ялгардаг. Тийм учир муу татaлттай яндантай бол хамгийн их угаарын хийг бий болгож, түүнд өртөх магадлалтай

Causes and consequences of carbon monoxide poisoning

Угаарын хийн хордлого үүсэх шалтгаан болон үр дагавар

<ul>
<li style="font-weight: 400;">Breathing problems, including no breathing, shortness of breath, or rapid breathing</li>
<li style="font-weight: 400;">Chest pain (may occur suddenly in people with angina)</li>
<li style="font-weight: 400;">Convulsions</li>
<li style="font-weight: 400;">Dizziness</li>
<li style="font-weight: 400;">Drowsiness</li>
<li style="font-weight: 400;">Fainting</li>
<li style="font-weight: 400;">Fatigue</li>
<li style="font-weight: 400;">Headache</li>
<li style="font-weight: 400;">Irritability</li>
<li style="font-weight: 400;">Low blood pressure</li>
<li style="font-weight: 400;">Muscle weakness</li>
<li style="font-weight: 400;">Rapid or abnormal heartbeat</li>
<li style="font-weight: 400;">Impaired vision</li>
<li style="font-weight: 400;">Nausea and vomiting</li>
<li style="font-weight: 400;">Chronic poisoning can occur if you work or live in a place with carbon monoxide for a long time.</li>
</ul>
Since many of these symptoms can occur with viral illnesses, carbon monoxide poisoning is often confused with these conditions. Therefore, be careful and don’t delay in getting help.

<ul>
<li style="font-weight: 400;">Aмьсгал давчдах, амьсгалж чадахгүй байх</li>
<li style="font-weight: 400;">Цээж хэсгээр өвдөх (ангинатай хүмүүст гэнэт тохиолдож болно)</li>
<li style="font-weight: 400;">Таталт өгөх</li>
<li style="font-weight: 400;">Толгой эргэх</li>
<li style="font-weight: 400;">Нойрмоглох</li>
<li style="font-weight: 400;">Ухаан алдах</li>
<li style="font-weight: 400;">Ядарч сульдах</li>
<li style="font-weight: 400;">Толгой өвдөх</li>
<li style="font-weight: 400;">Цочромтгой байх</li>
<li style="font-weight: 400;">Даралт багасах</li>
<li style="font-weight: 400;">Булчин сулрах, татах</li>
<li style="font-weight: 400;">Зүрх хурдан эсвэл хэвийн бус цохилох</li>
<li style="font-weight: 400;">Хараа бүдгэрэх</li>
<li style="font-weight: 400;">Дотор муухайрах, бөөлжих</li>
<li style="font-weight: 400;">Угаарын хийтэй газар удаан хугацаанд байх, ажиллаж амьдрахад архаг хордлого үүснэ.</li>
</ul>
Эдгээр шинж тэмдгүүдийн ихэнх нь вируст өвчнийхтэй адил байдаг тул угаарын хийн хордлого өөр өвчинтэй андуурагддаг. Иймээс хянамгай байж яаралтай тусламж авахдаа удаж огтхон ч болохгүй.

Common symptoms of CO poisoning

Угаарын хийн хордлогын үед илрэх шинж тэмдгүүд

If you think you may have been exposed to CO poisoning (if you have any of the above symptoms), call an ambulance at <a href="https://www.facebook.com/Anhaarapp1/posts/1246444142038423">103</a> or go to the district hospital in your area. <a href="https://www.facebook.com/Anhaarapp1/posts/1246444142038423">ER numbers</a>
&nbsp;
If the ambulance arrives late, take the person exposed to CO out into the fresh air, lay him on his side, try to sneeze the person, put cold things, and give fluids such as water and milk. If the victim is unconscious or has respiratory, cardiovascular problems, an indirect cardiac massage has to be performed. <a href="https://www.youtube.com/watch?v=WcvFZhMwuv4">how to preform first aid</a><img class="alignnone size-medium wp-image-2954" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-214x300.png" alt="" width="214" height="300" /> <img class="alignnone size-medium wp-image-2956" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-300x300.jpg" alt="" width="300" height="300" /> <img class="alignnone size-medium wp-image-2955" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-2-300x300.jpg" alt="" width="300" height="300" />

Угаарын хийн хордлого болсон байх магадлалтай гэж өөрийгөө үзвэл (дээр дурдсан шинж тэмдэг илрэх) нийслэлийн түргэн тусламжийн 103 дугаарт яаралтай залгах, эсхүл өөрийн харьяа дүүрэг, орон нутгийн эмнэлгийн байгууллагад зайлшгүй хандах шаардлагатай. <a href="https://www.facebook.com/Anhaarapp1/posts/1246444142038423">103</a>
Түргэн тусламж ирэхдээ удаад байгаа тохиолдолд хордсон хүнийг цэвэр агаарт гаргаж хажуу тийш нь харуулж хэвтүүлэх, найтaалгахыг оролдох, хүйтэн жин тавих, ус, сүү зэрэг шингэн юм уулгана. Хордлогод орсон хүн өөрийн ухаангүй байх, эсхүл амьсгал, зүрх судасны үйл ажиллагаа зогссон мэт байвал зүрхэнд шууд бус аргаар иллэг хийж эхлэх шаардлагатай. <a href="https://www.youtube.com/watch?v=WcvFZhMwuv4">хиймэл амьсгал хийх,<img class="alignnone size-medium wp-image-2954" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-214x300.png" alt="" width="214" height="300" /> <img class="alignnone size-medium wp-image-2956" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-300x300.jpg" alt="" width="300" height="300" /> <img class="alignnone size-medium wp-image-2955" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-2-300x300.jpg" alt="" width="300" height="300" /></a>

Emergency actions to take during exposure of CO poisoning

Угаарын хийд хордсон тохиолдолд авах яаралтай арга хэмжээ

In Mongolia, CO is diagnosed based on questionnaires, clinical signs, laboratory and instrumental tests. Laboratory tests are performed to determine the percentage of red blood cells that contain carbon dioxide, and instrumental examination may include an X-ray of the chest to check for lung swelling. In addition, endoscopic examination of the eyeball for microvascular lesions and assessment of the victim&#8217;s general condition and level of toxicity may be helpful in determining future treatment options.
In patients with carbon monoxide poisoning, clear the airway and begin treatment with 100% oxygen through a nasal tube or face mask. If the patient is unstable, measures should be taken to stabilize blood circulation, reduce pulmonary edema, and initiate antibiotic therapy in the presence of concomitant pneumonia.

Монгол Улсад угаарын хийг асуумж, эмнэлзүйн шинж тэмдэг, лабораторийн болон багажин шинжилгээг үндэслэн оношилдог. Лабораторийн шинжилгээнд цусны дээж авч нүүрс хүчлийн дутуу исэл агуулсан цусны улаан эсийн хувийг тогтоодог бол багажийн шижилгээнд цээжний рентген харж уушиг хавагнасан эсэхийг шинжилж болно. Мөн нүдний угийг дурандаж бичил судасны гэмтэл байгаа эсэхийг шалгаж тухайн хохирогчийн биеийн ерөнхий байдал, хордлогын түвшинг үнэлэх нь цаашдын эмчилгээний чиг хандлагийг тодорхойлоход тустай.
Угаарын хийн хордлоготой хүнд амьсгалын замыг чөлөөлж хамрын гуурсаар эсвэл нүүрний маскаар 100% хүчилтөрөгч өгч эмчилгээг эхлүүлнэ. Өвчтөн тогтворгүй байвал цусны эргэлтийг тогтворжуулах, уушигны хаванг бууруулах, хавсарсан уушигны хатгалгаа байгаа үед антибиотик эмчилгээ эхлүүлэх зэрэг арга хэмжээ авна.

 Diagnosis and medical care for CO poisoning

Угаарын хийн хордлогыг оношлох мөн угаарын хийн хордлогод үзүүлэх эмнэлгийн тусламж

<ul>
<li style="font-weight: 400;">Check and clean your chimney regularly. Stove ash should be removed each time fuel is added. When you remove the ash, make sure you throw it away in a sealed trash can to avoid polluting the air.</li>
<li style="font-weight: 400;">Ventilate well.</li>
<li style="font-weight: 400;">Install a carbon monoxide sensor in your home. In winter, the use of stoves, gas fireplaces, portable heaters, and closed windows can cause carbon monoxide poisoning. Regularly check that your device is working properly and replace it every five years. </li>
<li style="font-weight: 400;">Contact “Tavan Tolgoi Fuel” LLC for advice. <a href="https://www.facebook.com/mongoltulsh/">https://www.facebook.com/mongoltulsh/</a></li>
</ul>
Call: 70119400
&nbsp;
“Within the framework of reducing air pollution in the capital city, “Tavan Tolgoi Fuel” LLC put into operation the Unified Control Center in August 2020 and started to operate with branches in six districts of the capital city within the main functions of maintenance, call center and information research. In order to prevent the risk of carbon monoxide, this integrated control center will check and maintain the tightness of stoves, chimneys and stoves of households using improved coal, distribute warnings and instructions on proper firing regimes, carbon monoxide prevention, provide advice, research and information, and monitor the use of gas sensors, distribute them to households, monitor the use of good cards, and receive and resolve complaints from customers.” <a href="https://agaarneg.mn/news/1062">Орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хороо</a>
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Never patch a vent pipe with tape, gum, or something else. This kind of patch can make CO build up in your home, cabin, or camper.</li>
<li style="font-weight: 400;">If you smell an odor from your gas refrigerator have an expert service it. An odor from your gas refrigerator can mean it could be leaking CO.<img class="alignnone size-medium wp-image-2957" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-2-264x300.png" alt="" width="264" height="300" /></li>
</ul>

<ul>
<li>Яндангаа тогтмол шалгаж, цэвэрлэж байгаарай. Зуухны үнсийг түлш нэмэх бүртээ асгах хэрэгтэй. Ингэхдээ битүү хогийн саванд хаяж орчноо бохирдуулахгүй байхад анхаараарай.</li>
<li style="font-weight: 400;">Агаарын солилцоо сайн хийгээрэй.</li>
<li style="font-weight: 400;">Гэртээ угаарын хий мэдрэгч төхөөрөмж суурилуулаарай. Өвлийн улиралд зуух, хийн задгай зуух, зөөврийн халаагуур ашиглах, цонх хаасан үед угаарын хийн хордлого их гардаг. Төхөөрөмжөө асуудалгүй ажиллaж байгаа эсэхийг тогтмол шалгаж, таван жил тутамд сольж байгаарай. </li>
<li style="font-weight: 400;">Хяналтын нэгдсэн төвтэй холбогдож зөвөлгөө аваарай. <a href="https://www.facebook.com/mongoltulsh/">https://www.facebook.com/mongoltulsh/</a>  Холбогдох дугаар: 70119400</li>
</ul>
“Нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах ажлын хүрээнд “Таван толгой түлш” ХХК нь Хяналтын нэгдсэн төвиийг 2020 оны наймдугаар сараас ашиглалтад оруулж, засвар үйлчилгээ, call center, мэдээлэл судалгаа гэсэн үндсэн чиг үүргийн хүрээнд нийслэлийн зургаан дүүрэгт салбартай үйл ажиллагаагаа эхэлсэн. Энэхүү хяналтын нэгдсэн төв нь угаарын хийн эрсдлээс сэргийлэх зорилгоор сайжруулсан шахмал түлш хэрэглэгч айл өрхүүдийн пийшин, яндан, зуухны битүүмжийг шалгах, засвар үйлчилгээ хийх, зөв галлагааны горим, угаарын хийнээс урьдчилан сэргийлэх санамж болон заавар зөвлөмжийг тараах, зөвлөгөө өгөх, судалгаа мэдээлэл авах, угаарын хийн мэдрэгчийг ашиглалтад хяналт тавих, айл өрхөд тараах, сайн картын хэрэглээг хэвшүүлэхэд хяналт тавих, хэрэглэгчдээс ирж буй санал гомдлыг хүлээн авч шийдвэрлэн ажиллаж байна.”  <a href="https://agaarneg.mn/news/1062">Орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хороо</a>
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Агааржуулалтын хоолойг соронзон хальс, бохь эсвэл өөр зүйлээр хэзээ ч бүү нөх. Энэ төрлийн нөхөөс нь таны гэрт угаарын хий хуримтлагдахад хүргэдэг</li>
<li style="font-weight: 400;">Хэрэв хөргөгчнөөс таагүй үнэр гарч байвал мэргэжилтэнтэй холбоо бариарай. Таны хийн хөргөгчнөөс үнэр гарах нь нүүрстөрөгчийн дутуу исэл алдагдаж байж магадгүй гэсэн үг.<img class="alignnone size-medium wp-image-2957" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-2-264x300.png" alt="" width="264" height="300" /><a href="https://www.facebook.com/mongoltulsh/photos/a.290677178115453/949102285606269/?__cft__[0]=AZW7qPO8x2skYDPEVyehdZCNxtTt4YEkF7nJ6P0K3iAXZ4MVwkmUk3W-d1EsHMFfAF--sHZNQSyAguZwKvnlg2fUMuf5kXTRqlhKhYXM8T3NRcXYe7hWtbVcIzoABZMqXtG_DtJ36MB9MvzyyhmsidNr&amp;__tn__=EH-R">Яндан хөөлөх заавар</a> 
 
</li>
</ul>

How to prevent CO poisoning in house and ger?

Гэр болон байшинд угаарын хийнээс хэрхэн сэргийлэх вэ

When a person inhales carbon monoxide, he begins to think slowly and unreasonably, and loses the ability to drive a vehicle. And the fact that drivers don&#8217;t notice it makes it more dangerous. In addition, many people have died from carbon monoxide poisoning. These cases are caused by driving in a closed garage or in a car with a damaged steering system.
<ul>
<li style="font-weight: 400;">All holes in the car body must be sealed</li>
<li style="font-weight: 400;">Have a mechanic check the exhaust system of your car or truck every year. A small leak in the exhaust system can lead to a build up of CO inside the car.</li>
<li style="font-weight: 400;">Never run your car or truck in an enclosed space.  Always open the door to a detached garage to let in fresh air when you run a car or truck inside.</li>
<li style="font-weight: 400;">Do not sleep while warming up your car.</li>
<li style="font-weight: 400;">If you drive a car or SUV with a tailgate, when you open the tailgate open the vents or windows to make sure air is moving through. If only the tailgate is open CO from the exhaust will be pulled into the car or SUV.</li>
</ul>
Learn more about how to reduce your car’s emissions by clicking here: <a href="https://takeaction.breathemon2.wpengine.com/action/2741">https://takeaction.breathemon2.wpengine.com/action/2741</a>

Хүн угаарын хийгээр амьсгалбал удаан сэтгэж, будилж эхэлдэг тул тээврийн хэрэгсэл жолоодох чадвараа алддаг.  Мөн жолоочид үүнийгээ анзаардаггүй нь илүү аюултай байдлыг бий болгодог. Түүгээр ч зогсохгүй хөдөлгүүрийн утаанаас үүсэх угаарын хийнээс шалтгаалж амь насаа алдсан хүмүүс олон бий. Эдгээр тохиолдлууд нь битүү гаражинд эсвэл машиндаа гацсан, жолоодлогын систем нь гэмтэлтэй машин жолоодсoноос үүдсэн байдаг. 
Хүн угаарын хийгээр амьсгалбал удаан, үндэслэлгүйгээр сэтгэж, будилж эхэлдэг тул тээврийн хэрэгсэл жолоодох чадвараа алддаг.  
Угаарын хийнээс хэрхэн сэргийлэх вэ?
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Машины биеийн бүх нүхийг битүүмжилсэн байх ёстой</li>
<li style="font-weight: 400;">Машиныхаа яндангийн системийг жил бүр шалгаж байгаарай. Яндангийн системийн багахан алдагдал нь машин дотор угаарын хий хуримтлагдахад хүргэдэг.</li>
<li style="font-weight: 400;">Битүү орчинд машинаа халааж болохгүй. Машинаа ажиллуулахдаа цэвэр агаар оруулахын тулд гаражийн хаалгыг үргэлж онгойлгож байгаарай.</li>
<li style="font-weight: 400;">Машинаа халааж байхдаа унтаж болохгүй. </li>
<li style="font-weight: 400;">Машиныхаа хойд талын тэвш хэсгийг онгойлгосон бол агаарын солилцоо сайн явагдуулахын тулд цонхоо мөн нээж, эсвэл агааржуулалтаа асаах хэрэгтэй. Хэрэв зөвхөн арын хэсэг нээлттэй байвал ялгарч буй угаарын хий машины кабин руу сорогдож ордог. </li>
</ul>
Автомашиныхаа утааг багасгах талаар илүүг мэдэхийг хүсвэл <a href="https://takeaction.breathemon2.wpengine.com/action/2741">https://takeaction.breathemon2.wpengine.com/action/2741</a> холбоосоор зочлоорой.

How to avoid CO poisoning from your car?

Машинд угаартахаас сэргийлэх 

A total of 2568 people were poisoned by carbon monoxide in 2019 and 1133 of them were children <a href="https://itoim.mn/article/UJhDE/23519">(https://itoim.mn/article/UJhDE/23519)</a>.
Infants and young children are at high risk of dying from air pollution-related diseases, and 230,000 children worldwide die each year from acute lower respiratory tract infections caused by outdoor air pollution, and more than 7,500,000 children die from indoor air pollution which is caused by solid fuels used in cooking. <a href="https://www.unicef.org/mongolia/media/911/file/Agaariin_bohirdol_report_mn.pdf">https://www.unicef.org/mongolia/media/911/file/Agaariin_bohirdol_report_mn.pdf</a>
&nbsp;
Children are at higher risk of CO poisoning because they breathe faster than the adults. Children under 4 years of age and unborn fetuses are particularly at risk for CO poisoning. Like adults, CO poisoning can damage a child&#8217;s brain and heart, as well as the nervous system. There are many symptoms of CO poisoning in children, but the most common are headache, dizziness, nausea, and vomiting. You have to get medical attention immediately if you have any of these symptoms.<img class="alignnone size-medium wp-image-2958" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-3-300x293.png" alt="" width="300" height="293" />

2019 онд нийт 2568 хүн угаарын хийнд хордож эмнэлгийн байгууллагаас тусламж авсны 1133 нь хүүхдүүд байна ( <a href="https://itoim.mn/article/UJhDE/23519">https://itoim.mn/article/UJhDE/23519</a>). 
Агаарын бохирдлоос үүдэлтэй өвчлөлүүдийн улмаас нярай болон бага насны хүүхэд эндэх эрсдэл өндөр байдаг бөгөөд дэлхий дахинд жил бүр 230,000 хүүхэд гадаад орчны агаарын бохирдлоос үүдэлтэй амьсгалын доод замын хурц үрэвслээр нас бардаг. 7,500,000 гаруй хүүхэд хоол хийхдээ ашигладаг хатуу түлшнээс ялгардаг дотор орчны агаарын бохирдлын улмаас энддэг байна. <a href="https://www.unicef.org/mongolia/media/911/file/Agaariin_bohirdol_report_mn.pdf">https://www.unicef.org/mongolia/media/911/file/Agaariin_bohirdol_report_mn.pdf</a>
&nbsp;
Хүүхдүүд насанд хүрэгчдээс илүү хурдан амьсгалдаг тул угаарын хийн хордлогод өртөх эрсдэл өндөр байдаг.  4-өөс доош насны хүүхдүүд болон төрөөгүй ураг ялангуяа угаарын хийн хордлогод өртөх эрсдэлтэй. Том хүний адилаар хүүхэд угаарын хийд хордсон бол хүүхдийн тархи болон зүрхэнд гэмтэл учруулдаг бөгөөд мэдрэлийн тогтолцоо ч гэмтээх аюултай. Хүүхэд угаарын хийнд хордсон бол олон янзын шинж тэмдэг илэрдэг ч хамгийн түгээмэл нь толгой өвдөх, толгой эргэх, дотор муухайраах, бөөлжих зэрэг шинж тэмдгүүд байдаг. Энэ төрлийн шинж тэмдэг илэрч байвал яаралтай эмнэлгийн тусламж аваарай. <img class="alignnone size-medium wp-image-2958" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-3-300x293.png" alt="" width="300" height="293" />

CO poisoning consequences on children

  Угаарын хий нь хүүхдүүдэд хэрхэн нөлөөлдөг вэ?

WHERE TO PLACE?
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Residents living in gers should place it on their “toono” (in mongolian &#8220;тооно&#8221;, upper frame of a mongolian traditional house &#8220;ger&#8220;) or “uni” (in mongolian &#8220;унь&#8221;, roof poles of a &#8220;ger&#8221; ), while it is suitable to put it in the bedroom for those who live in houses. </li>
<li style="font-weight: 400;">It should also be placed a small distance from the stove.</li>
</ul>
HOW TO START THE DEVICE?
<ul>
<li style="font-weight: 400;">After unpacking the device, insert the battery and wait approximately three minutes for the sensor to complete its self-test.</li>
<li style="font-weight: 400;">When switched on, the device beeps and the red light flashes once.</li>
<li style="font-weight: 400;">A green light indicates that the sensor is operating normally, and a yellow light indicates that the sensor is damaged.</li>
<li style="font-weight: 400;">When the red light is on, it detects carbon monoxide and beeps.</li>
</ul>
CHECK THE SIGNAL:
<ul>
<li style="font-weight: 400;">To test the reliability of the device and the operation of the LED display and alarm battery, press the &#8220;Test&#8221; button for a few seconds.</li>
<li style="font-weight: 400;">If the device does not turn green every 30 seconds or if the LCD displays &#8220;Err&#8221;, the device is damaged.</li>
</ul>
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=OVpKR3pWzZo">https://www.youtube.com/watch?v=OVpKR3pWzZo</a>
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Check the device weekly.</li>
</ul>
WHEN THE ALARM IS RINGING:
<ul>
<li style="font-weight: 400;">The signal should never be ignored.</li>
<li style="font-weight: 400;">When the alarm sounds, press the “Reset” button to turn off the alarm.</li>
<li style="font-weight: 400;">If the carbon dioxide level does not decrease after switching off, the alarm will sound again.</li>
<li style="font-weight: 400;">If it is between 70ppm and 200ppm, the alarm will sound again after 5 minutes.</li>
<li style="font-weight: 400;">If it is more than 200ppm, the alarm will ring again soon.</li>
<li style="font-weight: 400;">At less than 70ppm, the alarm will not sound again.</li>
<li style="font-weight: 400;">According to Mongolian standards, carbon monoxide is limited to 53 ppm, and if it is exceeded, it is considered dangerous. &#8220;Ppm&#8221; is the same as &#8220;mg / l&#8221;, which is the amount of carbon dioxide in milligrams per liter</li>
</ul>
DEVICE’S MEMORY FUNCTION:
<ul>
<li style="font-weight: 400;">If the alarm sounds in your absence, then when you press the Test / Reset button for a few seconds, the green light flashes every second and the maximum amount of detected carbon dioxide is displayed.</li>
<li style="font-weight: 400;">Press the button again or after one minute the device will automatically return to normal.</li>
</ul>
WHAT SHOULD BE DONE WHEN THE SIGNAL RINGS?
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Call 103 </li>
<li style="font-weight: 400;">Open doors and windows to let fresh air in as soon as possible</li>
<li style="font-weight: 400;">Register all members of the household</li>
<li style="font-weight: 400;">Don&#8217;t go in until the people in charge come to take action in the situation<img class="alignnone size-medium wp-image-2959" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-4-300x185.png" alt="" width="300" height="185" />Video resource: <a href="https://youtu.be/_FzWuoMrs7A">Ministry of Environment 7 </a><a href="https://www.youtube.com/watch?v=OVpKR3pWzZo">https://www.youtube.com/watch?v=OVpKR3pWzZo</a></li>
</ul>

ХААНА БАЙРЛУУЛАХ ВЭ?
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Гэрт амьдардаг иргэд тооно, унь дээр байршуулахад тохиромжтой бол, байшинтай айл өрхүүд том өрөө болон унтлагын өрөөндөө байршуулах хэрэгтэй.</li>
<li style="font-weight: 400;">Мөн зуухнаасаа бага хэмжээний зайтай байрлуулна.</li>
</ul>
ТӨХӨӨРӨМЖИЙГ ХЭРХЭН АЖИЛЛУУЛАХ ВЭ? 
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Төхөөрөмжийн сав баглаа боодлыг задалсны дараа зайr хийж, мэдрэгч өөрөө өөрийгөө шалгаж дуусах хүртэл ойролцоогоор гурван минут хүлээнэ.</li>
<li style="font-weight: 400;">Асаах үед төхөөрөмж нь жингэнэн дуугарч улаан гэрэл нэг удаа анивчина.</li>
<li style="font-weight: 400;">Ногоон гэрэл нь мэдрэгч хэвийн ажиллаж байгааг, шар гэрэл нь мэдрэгчид ямар нэгэн гэмтэл гарсан байгааг илэрхийлдэг. </li>
<li style="font-weight: 400;">Улаан гэрэл асвал угаарын хийг мэдэрч дуут дохио өгнө.</li>
</ul>
ДОХИОГ ШАЛГАХ:
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Төхөөрөмжийн найдвартай ажиллагаа болон LED дэлгэц, дохиоллын батерейны ажиллагааг шалгахын тулд “Test” товчийг хэдэн секундын турш дарж шалгана.</li>
<li style="font-weight: 400;">Хэрэв төхөөрөмж нь 30 секунт тутамд ногоон гэрэл асахгүй эсвэл LCD дэлгэц дээр “Err” мэдээлэл гарч байвал төхөөрөмжинд гэмтэл гарсан байдлыг илтгэнэ.</li>
</ul>
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=OVpKR3pWzZo">https://www.youtube.com/watch?v=OVpKR3pWzZo</a> 
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Төхөөрөмжийг долоо хоног бүр шалгах хэрэгтэй.</li>
</ul>
ДОХИО ДУГАРЧ БАЙГАА ҮЕД:
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Дохиоллыг хэзээ ч тоохгүй өнгөрч болохгүй.. </li>
<li style="font-weight: 400;">Дохиолол дугарч байгаа үед “Reset” товчлуурыг дарж дохиог унтраана.</li>
<li style="font-weight: 400;">Унтраасны дараа угаарын хийн хэмжээ буураагүй байвал дохиолол дахин дугарна.</li>
<li style="font-weight: 400;">70ppm &#8211; 200ppm хооронд байвал 5 минутын дараа дохиолол дахин дуугарна.</li>
<li style="font-weight: 400;">200ppm-ээс их байвал дохиолол тун удалгүй дахин дугарна.</li>
<li style="font-weight: 400;">70ppm-ээс бага үед дохиолол дахин дуугарахгүй.</li>
</ul>
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Монгол Улсын стандартаар угаарын хийг 53 ppm-д хязгаарладаг бөгөөд үүнээс илүү гарвал аюултай гэж үздэг. “Ppm” нь “мг/л” нэгжтэй ижил утгатай ба энэ нь 1 литр эзэлхүүнд агуулагдах угаарын хийн хэмжээг миллиграммаар илэрхийлж буй хэмжээ юм. </li>
</ul>
ДОХИОЛЛЫН САНАХ ОЙ:
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Таныг эзгүйд дохиолол дугарсан бол та дараа нь Test/Reset товчлуурыг хэдэн секундын турш дарахад ногоон гэрэл секунд бүр анивчиж, илэрсэн угаарын хийн дээд хэмжээг дэлгэц дээр үзүүлнэ.</li>
<li style="font-weight: 400;">Товчлуурыг дахин дарах юмуу эсвэл нэг минутын дараа төхөөрөмж автоматаар хэвийн байдалд эргэн орно.</li>
</ul>
ДОХИОЛОЛ ДУГАРСАН ҮЕД ЯАХ ЁСТОЙ ВЭ?
<ul>
<li style="font-weight: 400;">103 Түргэн дуудах</li>
<li style="font-weight: 400;">Хаалга болон цонхыг нээх, цэвэр агаар оруулах</li>
<li style="font-weight: 400;">Гэрийн бүх гишүүдээ бүртгэх</li>
<li style="font-weight: 400;">Хариуцсан байгууллагын хүмүүс ирж тухайн нөхцөл байдалд арга хэмжээ авахаас гэр рүүгээ буцаж орохгүй байх<img class="alignnone size-medium wp-image-2959" style="opacity:0;" data-src="https://breathemon2.wpengine.com/wp-content/uploads/2021/12/unnamed-4-300x185.png" alt="" width="300" height="185" />Video resource: <a href="https://youtu.be/_FzWuoMrs7A">Ministry of Environment 7 </a><a href="https://www.youtube.com/watch?v=OVpKR3pWzZo">https://www.youtube.com/watch?v=OVpKR3pWzZo</a></li>
</ul>

CO detector

Угаарын хий мэдрэгч

угаарын хийн хордлогын тухай мэдээлэлтэй байж хайртай хүмүүсийнхээ эрүүл мэндийг угаарын хийнээс хамгаална

Би Угаарын хийн хордлогоос урьдчилан сэргийлье гэж амлаж байна!

Нэмэлт мэдээлэл

Зочлох

Таны оролцоо

Бидний тухай

Холбоо барих

Зочлох

Таны оролцоо

Бидний тухай